Konspekt ćwiczeń do przedmiotu HISTORIA ARCHITEKTURY I URBANISTYKI

Kierunek: gospodarka przestrzenna rok 2010/2011
Prowadzący przedmiot: dr inż. Marek Piwowarski, dr inż. Izabela Dymitryszyn

Teza przedmiotu: Tradycja nie jest przechowywaniem popiołów, lecz podtrzymywaniem żaru.

Cele przedmiotu:
1.    Ukazanie ewolucji przekształcającej się formy układów urbanistycznych i wskazanie na uwarunkowania przemian w postaci odrębnych formacji kulturowych, stref geograficznych oraz procesów gospodarczo-społecznych.
2.    Wykształcenie umiejętności interpretacji form historycznych dla rozwiązywania współczesnych zagadnień kształtowania przestrzeni.
3.    Wskazanie na wartość zabytkowych układów przestrzennych dla rozwoju współczesnych miast i wzmacniania tożsamości społeczeństw lokalnych.

Ćwiczenie 1: MIASTO JAKO CAŁOŚĆ: rozpoznanie kompozycji urbanistycznej oraz struktury funkcjonalnej miasta historycznego ze szczególnym uwzględnieniem układu terenów publicznych.
Cel ćwiczenia:
Umiejętność identyfikacji treści społecznych gospodarczych i przyrodniczych w historycznych planach miast.
+    Nabycie umiejętności analizy i interpretowania struktury urbanistycznej
+    Nabycie umiejętności syntetycznego opisu planu miasta
+    Wyrobienie nawyku postrzegania miasta wraz z jego otoczeniem
Zadanie:
Na podstawie wybranego planu miasta należy:
a)    Rozpoznać strukturę kompozycyjną miasta:
-    Układ terenów publicznych,
-    Inne tereny funkcjonalne
-    Powiązania z otoczeniem
b)    Rozpoznać uwarunkowania przyrodnicze/społeczne/gospodarcze przejawiające się w konstrukcji planu (Odpowiedzieć jak wpływała kultura i organizacja społeczeństwa na budowę miasta)
c)    Przygotować notatkę do 200 słów opisującą miasto (zamieścić rysunki poglądowe)
d)    Wykonać makietę miasta
Ćwiczenie 2: TRANSFORMACJA MIASTA: Analiza budowy i przekształceń urbanistycznych fragmentu miasta.
Cel ćwiczenia:
Umiejętność analizowania i porównywania zmieniającej się w czasie tkanki urbanistycznej oraz wykorzystywania dziedzictwa historycznego do tworzenia nowych wartości ładu przestrzennego.
+    Nabycie umiejętności pozyskiwania danych archiwalnych
+    Nabycie umiejętności interpretacji form architektonicznych i przestrzennych.
+    Nabycie umiejętności kontynuacji rozwoju formy historycznej poprzez próbę jej zmiany
Zadanie:
a)    Znaleźć źródła historyczne obrazujące zmiany układu przestrzennego wybranego fragmentu miasta  w szczególności:   
-    historyczne plany i mapy,
-    ikonografię wybranych miejsc i obiektów
b)    Poprzez nałożenie dawnych i współczesnych planów zidentyfikować przestrzenną relację dawnej i współczesnej tkanki urbanistycznej
c)    Zidentyfikować w terenie pozostałości dawnego układu urbanistycznego oraz zaadoptowane współcześnie obiekty historyczne
d)    Narysować plan i przekrój wzdłuż wybranej ulicy wskazując zinwentaryzowane obiekty
e)    Scharakteryzować wybrane obiekty historyczne zgodnie z metodyką zawartą w Karcie ewidencyjnej zabytków.
f)    Zaproponować sposób przestrzennego wyartykułowania wartości historycznych zespołu / obiektu.
g)    Wyniki pracy przedstawić w formie plakatu A1 – w całości rysowanego oraz w postaci teczki zawierającej kartę ewidencyjną zabytku wraz z zestawem kopii odkrytych źródeł.



Bibliografia:
Engelking B., Leociak J. 2001: Getto Warszawskie – przewodnik po nieistniejącym mieście, Wyd. IfiS PAN, Warszawa
Gzell s. [red.], „Architektoniczny krajobraz Warszawy końca XX wieku”, DTP, Warszawa, 2002,
Kalinowski W. , Zarys historii budowy miast w Polsce do połowy XIX wieku, Toruń 1966,
Królikowski J.T., Rylke J. 2001: Społeczno-kulturowe podstawy gospodarowania przestrzenią. wyd. SGGW. Warszawa
Książek M., Zarys budowy miast średniowiecznych w Polsce do końca XV wieku, Kraków 1993; Skrypt PK
Miasto stołeczne Warszawa – oficjalny serwis stolicy Polski http://um.warszawa.pl/v_syrenka/index.php
Norberg–Schulz Ch, Bycie, przestrzeń i architektura, Wydawnictwo murator, Warszawa, 20
Norberg-Schulz Ch., 2000, Znaczenie w architekturze Zachodu, wyd. Murator, Warszawa
Ostrowski W.: 1980, Zespoły zabytkowe a urbanistyka. wyd. Arkady. Warszawa
Ostrowski W.; 1996; Wprowadzenie do historii budowy miast. Ludzie i środowisko; Oficyna Wydaw. P.W.; Warszawa
Pevsner N., Historia architektury europejskiej. Tł. z j.ang. Warszawa, Arkady, 1980
Szmidt B., 1998: Ład przestrzeni, wyd. Kanon, Warszawa
Tołwiński T., Urbanistyka. (T.1. Budowa miast w przeszłości. T.2. Budowa miasta współczesnego.) , Wyd. 3, Warszawa, Wydaw. Min. Odbudowy, 1947
Wejchert K., Adamczewska-Wejchert H., Małe miasta. Problemy urbanistyczne stale aktualne. Warszawa, Arkady, 1986
Wejchert K., Elementy kompozycji urbanistycznej. Wyd.2., Warszawa, Arkady, 1984
Wejchert K., Miasteczka polskie jako zagadnienie urbanistyczne. Warszawa, Wydaw. Minist .Odbud., 1947
Wróbel T., Zarys historii budowy miasta, Wrocław -Warszawa -Kraków -Gdańsk 1971 Ossolineum